Các chàng trai Nga nổi tiếng uống nhiều rượu. Một cô gái phân vân: Em đồng ý cưới, nhưng chỉ lo anh có uống rượu hàng ngày không? Anh chàng khẳng định: Không, anh chỉ uống trong các ngày lễ hoặc đi banya (phòng tắm hơi) thôi. Cô gái nghĩ bụng cả hai trường hợp đều hy hữu nên yên tâm gật đầu nói “I do” trước bàn thờ. Sáng sau đêm tân hôn chú rể hỏi: Hôm nay có phải ngày lễ gì không? Khi nghe cô dâu trả lời không, chú rể quyết luôn: Vậy thì anh đi banya đây!!!
Banya, sang tiếng Anh có thể dịch là sauna, hoặc steam room, tuy có khác nhau đôi chút. Đôi nơi bạn còn thấy sự phân biệt kỹ hơn: Russian sauna, Finnish sauna, Turkish sauna… bởi cách dùng tinh dầu hoặc tỉ lệ hơi nước trong đó. Tiếng Việt là đơn giản nhất, phòng tắm bằng hơi, hơi khô hay ướt cũng là hơi.
Các phòng tắm hơi là sản phẩm của vùng ôn đới. Khi ngoài trời lạnh tới độ âm, một trong những cái tuyệt thú là bơi trong bể bơi nước ấm ngoài trời khoảng 15 phút, nhìn tuyết rơi rơi xuống đầu mình, sau đó chạy qua bể bơi lạnh vài ba phút tuỳ theo sức chịu đựng rồi vào sauna ngồi 10-20 phút cho nóng bừng người lên, mồ hôi vã ra. Với nhiệt độ chênh lệch rất nhiều, từ bể nước ấm 30-40 độ C tới bể lạnh 5-10 độ và sauna lên tới gần 100 độ C, chẳng cứ làn da mà cả cơ thể bạn buộc phải gồng mình đi tới tận cùng sức chịu đựng là một cảm nhận đặc biệt chỉ các nước ôn đới mới đem lại cho bạn.
Khi lần đầu tiên được bơi trong bể nước ấm ngoài trời lớn nhất Moscow- bằng hai cái sân vận động, nơi trước đây là nhà thờ nổi tiếng Catherdal of Christ the Saviour, dưới thời Stalin năm 1931 bị phá sập, biến thành khu vui chơi giải trí và bể bơi, với lý do “sức khoẻ người dân cần hơn tôn giáo”, tôi đã ngạc nhiên nhìn những bông tuyết bay bay rơi rớt lên đầu mình, nhìn làn khói lảng bảng trên mặt bể bơi và thấy hoá ra bơi ngoài trời mùa đông thật sự là một điều thú vị nên tận hưởng. 
Từ Sauna bắt nguồn từ Phần Lan- cái nôi của văn hoá tắm hơi, là nước nổi tiếng có nhiều sauna nhất, 2 triệu sauna trên dân số 5.3 triệu, tức là trung bình cứ 2.65 người có 1 cái sauna, gần như mỗi nhà có một cái. Người ta đùa là bên đó sauna nhiều hơn cả xe hơi. Lịch sử sauna có từ thời chưa có hệ thống đun nước nóng để tắm trong mùa đông, nên sauna là phương pháp tắm rửa vừa tiết kiệm nước vừa hoà đồng với thiên nhiên. Khách tới Phần lan sẽ được chủ nhà “mời” bỏ hết quần áo, ngồi vào trong sauna gần 100 độ C, sau khi đã toát mồ hôi tối đa, sẽ ra ngoài nhẩy xuống hồ nước lạnh hoặc lăn tròn người trong tuyết, sau đó giội lại nước lạnh là xong. Nếu bạn sang Phần Lan và được chủ nhà mời thì đừng có ngượng, vì đó là văn hoá, cũng giống như bạn ký hợp đồng trong bữa tiệc, tại Phần Lan bạn có thể ký hợp đồng trong sauna khi hoàn toàn khoả thân.
Dĩ nhiên khi nói tới Phần lan cũng tức là nói tới các nước Bắc Âu được gọi chung là Nordic hoặc Scandinavia, cho nên cái tên Nordik Spa hay Scandinave Spa tại Canada nổi tiếng đến nỗi hễ có thời giờ rảnh rỗi là muốn đi dù rõ xa (cái gần Toronto nhất là Blue Mountain) và chỉ chuẩn bị đi đã thấy tinh thần lên cao phơi phới, đã tưởng tượng được ngay trong một ngày âm 30 độ C, chạy chân trần trên tuyết, đá, xuyên từ sauna này sang bể bơi kia, đôi khi có áo khoác nhưng đã bị đông cứng vì lạnh, tóc thì chuyển màu bạc vì hơi nước đọng thành đá, đôi lúc tự hỏi mình bẻ nó giờ có gẫy không? 
Nordik hay Scandivave Spa là một quần thể gồm nhiều sauna, steam room, bể bơi ngoài trời, phòng mát xa và nơi nghỉ ngơi, ăn uống… Nguyên tắc rất đơn giản, cơ thể cần được toát mồ hôi đều đặn để mọi chất độc có thể thoát ra ngoài qua lỗ chân lông; dùng các loại hương liệu làm tăng cường mọi giác quan, giảm đau hoặc dễ ngủ, giảm cân, làm đẹp da, chậm quá trình lão hoá; sự quay vòng nóng- lạnh-nghỉ là phương pháp chữa bệnh bằng nhiệt đã được công nhận từ lâu đời tốt cho tim mạch, tuần hoàn máu, tăng cường sức đề kháng … 
Nordik Spa- Nature tại Chelsa- Quebec lớn nhất Bắc Mỹ, với 9 sauna các loại và 10 bể bơi, 4 cái lạnh 4 cái nóng, và một bể nước muối đậm đặc gọi là Källa treatment, gồm 10 tấn muối Epsom pha trong 340 mét khối nước- với một cái gối cao su đỡ gáy- bạn có thể thả nổi không chỉ cơ thể mà cả linh hồn bạn cho nó trôi lang bang không mục đích, gạt mọi tạp niệm của cuộc sống, mọi bon chen suồng sã, mọi Iphone Ipad với các loại kết nối trên cõi đời ra khỏi bốn bức tường của bể bơi nằm sâu 5 mét dưới đất, bao lâu tuỳ thích. 
Ngồi trong sauna thì có giới hạn, nếu là lò đá nóng bạn có thể ngồi lâu, thậm chí ngủ một lúc cũng được, nhưng nếu rưới vào đó ít nước, nhiệt độ và độ ẩm tăng cao tới 100 độ C, mồ hôi toát ra như tắm thì có người chỉ chịu nổi 5 phút. Finnish sauna trong Nordik Spa còn có chương trình biểu diễn diệu nghệ với chàng trai chỉ có một cái khăn cực nhỏ quấn quanh cơ bụng sáu múi vừa múa vừa dùng khăn tạt những luồng không khí nóng rẫy vì nước đá đang tan trong lò sưởi vào mặt bạn. Kèm điệu nhảy của chàng trai là những bài hát về đề tài lửa, nóng… we should all burn together… (I see fire- Ed Sheeran) vô cùng hợp với tình hình xung quanh, ngoài cửa có người đứng canh, chỉ cho những người không chịu nổi đi ra chứ không cho ai vào, để bảo đảm không mất nhiệt, cái nóng cứ tăng dần – tăng dần – tăng dần theo thời gian làm đôi lúc bạn cũng phải tự hỏi có còn lâu không, có chịu đựng nổi cho tới phút cuối không, nhưng bước chân ra ngoài với luồng không khí lạnh ập vào buồng phổi thì thấy thật bõ công với một trải nghiệm tuyệt vời khó quên. 
Bên Russian sauna thì lại là kiểu nóng khác, với một túm lá cây bạch dương được rửa sạch và đặt lên trên lò cho nóng, bạn có thể tự đập vào người mình hoặc nhờ người bên cạnh đập cho (chú ý đừng chọn ai đó đang nhìn bạn với “con mắt mang hình viên đạn”, kẻo trải nghiệm trở thành “bài ca không quên” tức là một lần rồi cạch tới già). Ra khỏi dry sauna bạn sẽ thấy hai thùng muối đã được tẩm hương liệu khác nhau, hãy chọn một loại, xoa lên người nhẹ nhàng, rồi sau đó dội sạch bằng nước lạnh. Nhờ có hơi nóng trong sauna, các lỗ chân lông đang được nở hết cỡ cho muối với hương lavender hay dầu khuynh diệp thẩm thấu vào da bạn, rồi uống một ly trà ấm, chọn một chỗ nghỉ ngơi được thiết kế riêng, đeo lên đôi tai nghe và vặn tiếng nhạc nhẹ nhàng nhỏ to tuỳ ý bạn sẽ làm cơ thể thư giãn trùng xuống, cảm nhận thấy thiên đường chính là đây. Và không muốn về lại trần gian !!!
