Đoản văn cuối tuần
Hôm kia trên đường lái xe lên thăm hai cháu ngoại gặp một bạn rùa. Bạn từ bờ hồ nước bên này bò qua bờ hồ nước bên kia. Giữa hai hồ là một con đường hẹp nhưng hai chiều xe khá bận rộn.
Khi tôi tới bạn đã bò tới lằn ranh trắng giữa đường. May là tôi tránh bạn được, nhưng lại nghĩ những chiếc xe khác biết đâu không tránh được.
Tôi dừng xe bên đường và bước xuống. Ngay lúc đó lại một chiếc xe đang đi tới. Tôi ra dấu để tài xế nhường cho bạn đi qua. Tôi thu vài giây video để cho hai cháu ngoại coi. Bạn đi rất chậm. Rùa mà.
Nhưng khi tôi cúi xuống định nhấc bạn lên, bạn bỗng vụt chạy rất nhanh. Thì ra loại rùa này không chậm như chúng ta nghĩ và tính tự lập cũng rất cao. Bạn không muốn tôi nâng đỡ. Bạn bước tà tà nhưng hoàn cảnh bắt buộc bạn cũng phải nhanh. Tôi chờ bạn xuống bờ hồ mới về lại xe.
Nhà tôi ở phía nam Boston cũng gần một ao nước có tên rất nên thơ Sunset Lake. Phần đông bạn Facebook tôi biết tới hồ này qua những bức ảnh tôi chụp. Qua hình ảnh, các bạn có thể nghĩ chắc là hồ đẹp lắm, bụi hoa thạch thảo, chiếc ghế gỗ dài, tháp nhà thờ bên kia rặng cây, các bạn thiên nga, bầy vịt, chiều tím v.v..
Thật ra không phải vậy. Hồ rất bình thường. Chẳng qua do tôi tận tình khai thác mọi góc cạnh đẹp nhất và giấu đi những góc khác như chiếc thùng rác, vũng nước đen, những cành cây chết mục, đám rong dơ.
Trước đây, có lần đi bộ tôi cũng gặp một bạn rùa. Nơi tôi gặp bạn cách nơi có nhiều gia đình rùa đang sống trong vùng đá rong rêu dưới những bụi cây. Tôi nghĩ rằng bạn đi lạc nên tôi tự nguyện giúp mang bạn về quê. Sau khi thận trọng đặt bạn xuống vũng nước, chờ bạn lặn khuất tôi yên tâm đi tiếp.
Về nhà, tôi đem “nghĩa cử cao đẹp” mình vừa làm ra khoe với cô con gái út. Cô út bảo ý định của tôi tốt nhưng cách làm sai. “Sai chỗ nào vậy con?” Tôi ngạc nhiên hỏi. “Lẽ ra ba nên mang bạn rùa tới phía bên kia, nơi bạn đang đi tới, đằng này ba lại mang bạn về chỗ cũ.”
Cô út giải thích khi rời bỏ một chỗ ở, rùa đi tìm chỗ khác. Bạn rùa sẽ cám ơn nếu tôi mang bạn về hướng bạn đang đi tìm, thay vì đưa bạn về nơi bạn ra đi. Khoảng đường hơn trăm mét nhưng với rùa có thể phải tốn nhiều ngày mới có thể đi trở lại.
Thú thiệt, tôi không biết điều đó và đâm ra hối hận. Chắc bạn rùa lại phải tìm đường ra đi lần nữa. Mỗi lần đi ngang qua góc hồ nhìn xuống mặt nước tôi còn nghe như có tiếng rùa vọng lên “Lần sau, nếu dắt tôi đi xin dắt về phía trước.”
Học từ bài học trước đây, lần này tôi để yên cho bạn chọn lựa hướng đi.
Câu chuyện nhỏ về bạn rùa ở góc ao nhắc nhở tôi trách nhiệm cầm bút của mình đối với thế hệ trẻ. Trao cho họ kiến thức và kinh nghiệm để họ tự tìm đến tương lai thay vì dẫn dắt họ vào những ngõ cụt tối tăm, những con đường không lối thoát.
Trần Trung Đạo
(Viết thêm vào đoản văn cũ có cùng một tựa. Ảnh bạn rùa bên hồ hôm kia)
