Thấy một số bạn bàn luận rôm rả về món ăn Đại Hàn, cuối tuần góp mặt cùng các bạn dăm điều nhân điều này, không phải riêng về món ăn Đại Hàn mà cả một cuộc quảng bá văn hóa khá thành công của họ, bao gồm cả ẩm thực. Đó là một thứ quyền lực mềm mà quốc gia và cộng đồng này đã tạo ra được bên ngoài đất nước của họ, thêm vào kỹ nghệ điện tử và xe hơi đã quá tiếng tăm và hùng mạnh.
Người Đại Hàn đến Mỹ trước cộng đồng gốc Việt nhưng dường như họ cũng không tạo ra được mấy chú ý cho đến khoảng chục năm qua và phát triển khá mạnh. Đơn giản như những món ăn, vốn không từng được mấy được người Mỹ chú ý thì nay những hệ thống Korean BBQ, gà chiên Korean hay thức ăn đường phố food truck của họ là những nơi đông khách và phổ biến trong cộng đồng bản xứ, kể cả với thực khách gốc Việt.
Rất khó để so sánh món ăn của mỗi quốc gia vì nó phù hợp với văn hoá và khẩu vị cá nhân. Món ăn Đại Hàn vẫn dựa trên cơm là chính, ngoài BBQ thì các món ăn của Đại Hàn chủ yếu là rau quả, dưa. cải lên men, hải sản, tốt cho hệ tiêu hóa và sức khoẻ, mang các yếu tố tự nhiên, lành mạnh và cân bằng. Nhìn tô cơm bibimbap của họ sẽ thấy rõ điều này. Món ăn Việt hay Tàu thì nhắm đến cái ngon là chính nên dựa nhiều vào gia vị hơn là các yếu tố khác, như sức khoẻ chẳng hạn.
Nhưng một văn hóa và quyền lực mềm không chỉ là việc phổ biến món ăn. Kể từ sau sự thành công bất ngờ của Gangnam Style, bản nhạc này đã mở đường cho nhạc Hàn-nhạc K-Pop đi ra thế giới. Ban nhạc BTS trở thành một hiện tượng và lần lượt giành được những giải thưởng âm nhạc lớn của Mỹ và thế giới. Sau phim Parasite giành được giải Oscar, loạt phim Squid Game của Đại Hàn trong năm nay đã tạo ra một hiện tượng và sự thu hút chưa từng thấy tại Mỹ và phương Tây. Và chỉ hồi cuối tuần qua, cô hoa hậu Alaska gốc Đại Hàn là Emma Broyles đã đăng quang ngôi vị Hoa Hậu Mỹ – Miss America. Emma dành được vương miện hoa hậu nhờ những trả lời đầy cá tính và chân thật của em, gây được ấn tượng mạnh nơi ban giám khảo và khán giả.
Đó là một thứ quyền lực mềm và cuộc quảng bá văn hóa thành công của Nam Hàn. Tự ái dân tộc hay tự ái cá nhân sẽ ngăn cản chúng ta đạt đến những điều như vậy khi chúng ta luôn cho rằng mình giỏi, mình đã có điều này, làm được thứ kia, Việt Nam và người Việt không hề thua kém ai.
Vậy thì chúng ta có thể tự hỏi nhau rằng, Việt Nam và cộng đồng Việt đã tạo được điều gì và đến bao giờ sẽ đạt được những hiện tượng như vậy? Hỏi không để xem nhẹ những cố gắng của cộng đồng Việt nhưng để gợi ra điều cần suy nghĩ là, điều này sẽ không xảy ra nếu không có sự chuẩn bị và mục tiêu.
Nhã Duy
Ảnh: Hoa hậu Emma Broyles, Miss America 2022.
